Το πρώτο MOOC για την “Πανεπιστημιακή αγωγή και τη Διδακτική Μεθοδολογία στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση” από το Πανεπιστήμιο Κρήτης ξεκινά την 1η Οκτώβρη 2023. Eγγραφείτε στην πλατφόρμα Opencourses.uoc.gr

Η Πανεπιστημιακή αγωγή με φοιτητοκεντρική και συμπεριληπτική προσέγγιση είναι ένα σχετικά νέο ερευνητικό και επιστημονικό πεδίο που κατατείνει στην αλλαγή κουλτούρας στην Ανώτατη Εκπαίδευση και την βελτίωση του τρόπου που σχεδιάζουμε περιβάλλοντα μάθησης που είναι επωφελή για τον φοιτητικό πληθυσμό. Έχει θεωρητικό υπόβαθρο που συνάδει με καθιερωμένες θεωρίες μάθησης σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, όπως τον εποικοδομητισμό και τον γνωστικισμό, και ευθυγραμμίζεται με τις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων. Απώτερος στόχος του προγράμματος είναι να παρέχει δομημένες ευκαιρίες για αναστοχαστική εκπαίδευση με σκοπό την αυτόνομη μάθηση και την  ανάπτυξη του διδακτικού προσωπικού στα ΑΕΙ.

To ΜΟΟC ακολουθεί διεθνή πρότυπα που σημαίνει ότι δεν είναι απλό αποθετήριο βίντεο ή κειμένων. Διαθέτει αναστοχαστικές δραστηριότητες και συζητήσεις σε φόρουμ με σκοπό την δημιουργία κοινότητας μάθησης και της αίσθησης του “ανήκειν”. Επίσης, έχουν ενταχθεί ευκαιρίες για peer-coaching (καθοδήγηση από ομότιμους) όπου οι διδάσκοντες έχουν την ευκαιρία να μοιραστούν προβληματικές καταστάσεις και να λάβουν συμβουλές ή ανατροφοδότηση από άλλους-ες διδάσκοντες-ουσες. Σε αυτήν την ενότητα, οι διδάσκοντες-ουσες του πανεπιστημίου αντιμετωπίζονται όχι ως άνθρωποι που ακολουθούν μη λειτουργικές διδακτικές πρακτικές, αλλά που προβληματίζονται και αγωνιούν για τα προβλήματα της διδασκαλίας και πειραματίζονται με διάφορους τρόπους με στόχο να τα αντιμετωπίσουν. Δηλαδή προσεγγίζονται ως άνθρωποι που ήδη έχουν, μέσα από την πρακτική τους, αξιόλογη γνώση και εμπειρία στο θέμα αυτό.

Η αξιολόγηση δεν είναι μόνο βασισμένη σε κουίζ αλλά την αντιλαμβανόμαστε ως ευκαιρία αναστοχασμού και ευθυγράμμισης της διδακτικής πράξης με τις διεθνείς κατευθύνσεις και τα ειδικά περιβάλλοντα μάθησης που μας πλαισιώνουν στα μαθήματα μας. Επιτρέπει πολλαπλές αναγνώσεις και δεν έχει κανονιστικό (normative, prescriptive) ύφος. Οι πρώτες αξιολογήσεις που δείχνουν ότι αυτό έχει επιτευχθεί είναι προφανείς στο παρακάτω σχόλιο αξιολογήτριας /μέλος ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Κρήτης:  “Δεν βλέπω τους διδάσκοντες ως “trainers”, αλλά μάλλον ως “δασκάλους”, οι οποίοι έχουν ένα πάθος και ένα ενδιαφέρον για τη γνώση και επειδή πιστεύουν στην αξία της, αλλά και στην εγγενή ικανότητα των φοιτητών να αναπτύξουν τις δικές τους ικανότητες κατανόησης και μελέτης του κόσμου, προσπαθούν να βρίσκουν τους καλύτερους κάθε φορά τρόπους για να το πετύχουν. Δηλαδή, η διδασκαλία στο πανεπιστήμιο είναι πράξη, δεν είναι τυποποιημένη διαδικασία […] Το ζήτημα της διδασκαλίας και της καλλιέργειας της γνώσης δεν είναι θέμα ατομικό (δηλαδή, απλά ζήτημα του κάθε διδάσκοντα και πως αυτός θα εφαρμόσει κάποιες μεθόδους), αλλά θέμα συλλογικό και θεσμικό και έχει να κάνει με το πανεπιστημιακό πλαίσιο (ήδη επισήμανα σε προηγούμενη ερώτηση στο φόρουμ το παράδοξο του να προσπαθεί να δουλέψει κανείς σε μικρές ομάδες με θρανία και καρέκλες που δεν μετακινούνται κ.λπ.) και το καθεστώς της επιστημονικής γνώσης (τι θεωρείται σήμερα επιθυμητή γνώση).”

Οι συμμετέχοντες αναμένεται να συμμετάσχουν τουλάχιστον μία φορά στο φόρουμ κάθε ενότητας, να ολοκληρώσουν τις δραστηριότητες (κουίζ, αυτοαξιολόγηση, αντιστοίχιση κα.) και να θέτουν μια ερώτηση στην ενότητα Peer-coaching  (Όλα αυτά αντιστοιχούν στο 50% του μαθήματος). Η τελική έκθεση αντιπροσωπεύει το υπόλοιπο 50% της αξιολόγησης του μαθήματος. Με την ολοκλήρωση όλων των απαιτήσεων του μαθήματος, θα λαμβάνουν το πιστοποιητικό επιτυχούς ολοκλήρωσης του επιμορφωτικού κύκλου. 

Πέρα από τις ευκαιρίες που προσφέρονται για την συζήτηση νέων προσεγγίσεων για την ανάπτυξη της Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας δίνονται ευκαιρίες πολλαπλών αναγνώσεων και προσεγγίσεων, το ψηφιακό μοντέλο διδασκαλίας και μάθησης που χρησιμοποιείται σε αυτό το MOOC δίνει και την ευκαιρία σε όσους/-ες το ολοκληρώσουν να έχουν μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα το τι σημαίνει “Διδάσκω ή Μαθαίνω Ψηφιακά”.

Ένα σημαντικό κομμάτι της επιτυχίας ενός MOOC, πέρα από την βιβλιογραφικά τεκμηριωμένη πληροφορία ή γνώση, είναι και οι ευκαιρίες αναστοχασμού και διάδρασης με άλλους συμμετέχοντες-ουσες σε πραγματικό χρόνο. Η παροχή θετικής αλλά και εποικοδομητικής ανατροφοδότησης είναι μία χρονοβόρος διαδικασία αλλά αυξάνει την αίσθηση “παρουσίας του επιμορφωτή (teacher presence) και την αίσθηση του ανήκειν στις κοινότητες καλών πρακτικών και μάθησης.

Με μία ανοικτή προσέγγιση για το πως μπορεί να εξελιχθεί η Πανεπιστημιακή Αγωγή στα Ελληνικά ΑΕΙ, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Κέντρο Διδασκαλίας και Μάθησης ΤΟΤΤ@UOC καλεί τους συντονιστές των ΚΕΔΙΜΑ να ενημερώσουν όλο το διδακτικό προσωπικό σε όλα τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα στην Ελλάδα.

Εκ μέρους του Κέντρου Διδασκαλίας και Μάθησης ΤΟΤΤ, Πανεπιστημίου Κρήτης

Δρ. Κάλλια Κατσαμποξάκη – Hodgetts (Συντονίστρια του ΚΕΔΙΜΑ ΤΟΤΤ, διδάσκουσα και υπεύθυνη οργάνωσης/ σχεδιασμού του MOOC, και συν-επιμελήτρια επιστημονικού περιεχομένου) και

Ελένη Κατσαρού (Επιστημονικά Υπεύθυνη του ΕΣΠΑ 2014-2021 Ανάπτυξης προσωπικού που χρηματοδοτεί το έργο)